Sindrom zadnje lože

Sindrom zadnje lože je patološko stanje koje zahvata mišiće zadnje strane buta ( Semitendinozus, Semimembranosus, Biceps femoris). Veoma je često kod atletičara, naročito sprintera i preponaša, ali je zastupljeno i u fudbalu, tenisu i svim drugim sportovima koji zahtevaju nagla ubrzanja i kratke intervale maksimalnog sprinta. Pojavu ovom sindroma mogu izazvati dugotrajna opterećenja navedenih mišića na njihovim pripojima za karlicu ( Tuber ishiadicum), istegnuće ili parcijalna i totalna kidanja (rupture) njihovih vlakana. Ovo je jedna od najčešćih sportskih povreda mišićnog tkiva, za koju se vezuje izreka: „Jednom istegnuće, uvek istegnuće“. Ova izreka je nastala zbog vrlo čestih recidiva i tendencije da ova povreda predje u hronično stanje. Zaista, hronični sindrom zadnje lože jeste veoma zastupljena dijagnoza u fizioterapeutskoj praksi i zahteva veoma dobro poznavanje prirode sportske discipline, oblasti preventive i naravno terapijskih metoda koje će u što kraćem roku pomoći sportisti da se vrati u trenažni proces.

Od svih nabrojanih mišića, Biceps femoris je na prvom mestu po zahvaćenosti, a Semitendinozus je drugi. Većina povreda se dešava u gornjoj trećini mišinog  tela, zatim na mišićno-tetivnoj spojnici i na kraju na samom telu ili donjem delu mišića.

Uzroci:
 

Opšti uzroci kao što su zamor, nedovoljno zagrevanje, loša postura, deficiti minerala,nejednaka dužina ekstremiteta, loša tehnika i doziranje treninga, svakako utiču na pojavu ovog sindroma, ali pažnju treba obratiti na specifične potencijalne uzroke.

Nedovoljna elastičnost nije dokazana kao etiološki faktor, ali pojedini sportisti kao što su preponaši bi svakako trebalo da imaju viši nivo fleksibilnosti u odnosu na sprintere.

Najspecifičniji uzročnik je po mnogim uradjenim studijama, svakako dizbalans u snazi izmedju mišića prednje i zadnje lože. Fiziološka biomehanika donjih ekstemiteta zavisi od osetljive recipročne akcije mišića prednje(Kvadriceps) i zadnje lože buta. Povećan stres na odredjeni deo mišića tokom nekog  pokreta ili jednostavno maksimalnog sprinta izazvaće povredu mišićnih vlakanakod onih sportista gde postoji relativna slabost u odnosu snage prednja-zadnja loža. Istraživanja kažu da bi mišići zadnje lože trebalo da poseduju bar 60% snage Kvadricepsa, što vrlo često nije slučaj. Kvadriceps-Zadnja loža odnos snage se menja tokom pokreta u zglobu kuka i kolena, prvenstveno zbog biartikularne prirode mišića zadnje lože. Na 60 stepeni fleksije kolena, odnos snage je 2:1. Ukoliko je ovaj odnos 3: 1 vrlo je verovatno da će doći do povrede.Na 30 stepeni fleksije kolena odnos je 1 : 1.

Jedan od manje poznatih, a vrlo čestih  faktora koji dovode do pojave ovog sindroma, je relativna slabost ili inhibicija glutealnih mišića. Uloga glutealnih mišića ( naročito Gluteus maksimusa) je opružanje u zglobu kuka. Kada postoji njegova slabost ili neaktivnost,mišići zadnje lože( zbog biartikularne prirode) moraju pojačano da rade kako bi nadoknadili njegovu neefikasnost, i  vremenom postaju prenapeti, što vrlo lako može da izazove njihovu povredu. Prevelika napetost mišića zadnje lože se vrlo često meša sa terminom „skraćenja“ istih, tako da se rehabilitacija uglavnom svodi na vežbe istezanja, što je svakako nedovoljno, sa obzirom na to da se pažnja ne obraća na uzrok, tj. neaktivne ili slabe glutealne mišiće.

Jedna  od važnijih metoda prevencije bi svakako bilo podjednako treniranje i  prednjeg i zadnjeg kinetičkog lanca jer se time u velikoj meri smanjuje mogućnost nastajanja povrede mišića zadnje lože uzrokovane njenom slabošću u odnosu na kvadriceps i slaboscu ili neaktivnošću glutealnih mišića.
 

Klinička slika i dijagnostika:
 

Simptomi ovog sindroma uzrokovanog prenaprezanjem mišića na pripoju (Tuber Ishiadicum) se manifestuju u vidu bola u donjem delu glutealne regije koji se nekada može spuštati i do zatkolene jame. Bol se uglavnom pojačava za vreme prevelikog angažovanja mišića zadnje lože npr. u sprintu ili prilikom preskakanja prepone. Drugi tipičan znak je pojava boal tokom dužeg  sedenja na stolici koji vrlo često natera osobu da ustanje ili promeni položaj sedenja.

Prilikom kliničkog pregleda,bol semože izazvati palpacijom Tuber ishiadicum-a, i tom prilikom se može osetiti i napetost tetive i gornje trećine mišića.Nekoliko kliničkih testova se može koristiti za dokazivanje ovog sindroma, i veoma je važno na vreme isključiti patologiju Išijadničnog nerva( bilo da je ona izazvana promenama u lumbalnom delu kičme, bilo od stane M. Pirifomisa), koja vrlo često daje slične simptome. Jedan od testova kojima se diferencira sindrom zadnje lože od povrede n.Ishiadicusa je tzv. „Znak Otirača“. Pacijent stoji sa maksimalno ispruženim kolenom noge koju ispitujemo.Od njega tražimo da pritisne podlogu i imitira pokret brisanja cipele o otirač.Ukoliko se bol javi u predelu gornjeg pripoja, test se smara pozitivnim za povredu zadnje lože. Ovaj test se smatra najboljim jer su mišići zanje lože tom prilikom i istegnuti i aktivni statičkom kontrakcijom.

Ukoliko je sindrom izazvan rupturom mišića, pacijenti vrlo često čuju i osete njegovo „cepanje“ . Ponekad , kod manjih ruptura, je moguće nastaviti sportsku aktivnost. Bol se u tom slučaju postepeno povećava u nardne 3-4 časa, akod većih ruptura jak bol nastaje već u prvih 30-ak minuta od povrede. Kod većih ruptura može vrlo brzo nastupiti otok praćen hematomom.

Ultrazvučna dijagnostika je uglavnom dovoljna i pokazuje veličinu hematoma u povredjenom mišiću, kao i dimenzije same rupture.

Rendgenografija se redje koristi, i to u situacijama kada sumnjamo na avulzione promene( odvajanje tetive od kosti) na T ishiadicus-u.

Magnetna rezonanca je nesumnjivo najpreciznija metoda ali se redje koristi iz razloga što je sonografsko ispitivanje uglavnom sasvim dovoljno.

Lečenje:
 

U slučaju sindroma zadnje lože, izreka  „Prevencija je najbolji lek“, ima najviše smisla, bilo da je reč o rupturi mišića ili hroničnoj upali njihovih pripoja. Ipak, ako do povrede dodje veoma je važno na vreme primeniti RICE postupak ( odmor, led, kompresija, elevacija), odraditi neku od dijagnostičkih procedura, i blagovremeno početi sa tretmanom.

U ambulanti Fitness Medico, povrede zadnje lože se tretiraju po specifičnom protokolu koji podrazumeva korišćenje najsavremenijih aparata u fizikalnoj medicini. Kod akutnih povreda, nakon kliničkog pregleda i ultrazvučne dijagnostike, tretman se započinje HILT laserom, koji neuporedivo brže od drugih agenasa dovodi do resorpcije hematoma, analgezije, i započinje proces zaceljenje mišića. Nakon nekoliko tretmana( zavisno od težine povrede) ovim laserom, pacijent se upućuje na kontrolni ultrazvučni pregled, nakon čega uglavnom sledi kombinovani fizikalni tretman (Interferentne struje, TENS,ultrazvuk, manuelna terapija). Kada se uspostavi kontinuitet mišića, hematom potpuno resorbuje i kada svi dijagnostički testovi budu negativni pristupa se individualno izradjenom kineziterapijskom tretmanu koji obuhvata specifične tehnike istezanja i jačanja povredjenog mišića i okolne muskulature.

Kod hroničnog sindroma, tretman je nešto drugačiji i često podrazumeva upotrebu Shockwave terapije, TECAR-a, manuelnih tehnika i specifičnih vežbi koje se zasnivaju na korekciji potencijalnih uzroka ( mišićni dizbalans, inhibicija ili slabost pojedinih mišićnih grupa, posturalni poremećaji..).

Takodje u našoj ambulanti možete dobiti savete o prevenciji i postrehabilitacionim procedurama vraćanja u sport.